Formacje świecowe: handel na podstawie wykresów cenowych

Stanowi ją tzw. price action (czy też akcja cenowa), która tworzy na wykresie określone formacje świecowe. Nasza uwaga skupi się więc bezpośrednio na wykresie cenowym. Scharakteryzujemy podstawowe formacje świecowe, z przykładami na rzeczywistych wykresach włącznie.

Czym są świece?

Świece, czy też tzw. candlesticks, są pewnym sposobem wyświetlania danych na wykresie. Jest to układ graficzny, reprezentujący dany przedział czasowy. Jedna świeca reprezentuje zmianę ceny na przykład w czasie jednej godziny, minuty czy dnia (zawsze na podstawie ustawień ram czasowych). Świece mogą reprezentować jednak również inne wartości niż tylko czas – istnieją na przykład wykresy wolumenu, Range Bars, wykresy odwrócone itp. Ramy czasowe są jednak najczęstsze i dlatego skupimy się na nich.

Wykres świecowy jest znacznie bardziej popularny niż wykres liniowy, ponieważ pokazuje więcej informacji. Każda świeca składa się z korpusu oraz knotów (cieni) i każda ma 4 ceny (otwarcia, zamknięcia, maksimum i minimum). Korpus świecy może mieć różny kolor, informujący o tym, czy w danym okresie cena spadła, czy wzrosła.

Długość korpusu oraz knotów służą szybkiej orientacji w wykresie i już sam ich stosunek może stanowić wskazówkę. Należy jednak zawsze pamiętać, że samo ustawienie ram czasowych prowadzi do pewnych zniekształceń. Niektóre akcje cenowe w przypadku świec minutowych mogą zostać całkowicie zniekształcone w przypadku świec, które są nawet tylko o 10 sekund dłuższe.

Świeca Doji

Świeca Doji jest świecą bez korpusu. Ma to miejsce wtedy, kiedy cena otwarcia i cena zamknięcia są takie same w określonym czasie. Naturalnie im krótszy przedział czasowy, tym wyższa częstotliwość Doji pojawi się na wykresie. W przedziale czasowym 1 roku prawdopodobnie nie znajdziesz żadnej świecy Doji.

Doji ma zazwyczaj zarówno górny, jak i dolny knot i jest powszechnie uważana za sygnał do spekulacji na odwrócenie trendu. Ważne jest jednak to, co dzieje się przed i po Doji. Szczególnie interesująca jest świeca Doji, która następuje po długim pasie wzrostu lub sprzedaży.

Jeśli trend ma się odwrócić, dobrze jest zobaczyć po Doji kolejną świecę wskazującą kierunek odwrotny do pierwotnego trendu. Sama w sobie Doji służy raczej jako potwierdzenie niezdecydowania na rynku, a nie sama formacja wejściowa.

Bycza i niedźwiedzia flaga

Bycze i niedźwiedzie flagi wykorzystywane są jako dobre miejsca wejścia, by skorzystać z trendu, zwłaszcza przy handlu przełomowym.

Jak sama nazwa wskazuje, flaga jest formacją przypominającą powiewającą chorągiewkę. Maszt powiewającej flagi stanowi długa świeca (lub więcej świec), po których następuje kilka krótkich, zachodzących na siebie linii.

Handel rozpoczyna się po przebiciu górnej (w przypadku byczej flagi) lub dolnej (w przypadku niedźwiedziej) linii.

Ilustracja pokazuje przykład byczej flagi na rynku ropy naftowej Crude Oil Futures (CL) . Gwałtowny ruch w górę został zastąpiony przez krótkie świece, tworzące konsolidację. W takiej sytuacji można spekulować na kontynuację wzrostu po przebiciu górnej linii.

Zasłona ciemnej chmury

Formacja zasłona ciemnej chmury (Dark Cloud Cover) uznawana jest za niedźwiedzią formację odwrócenia. Sygnalizuje więc odwrócenie trendu wzrostowego i początek możliwego trendu spadkowego. Formacja składa się z trzech świec, pierwszą z nich jest dłuższa świeca wzrostowa, po której następuje świeca spadkowa, zamykająca się poniżej połowy poprzedniej świecy wzrostowej.

Następnie oczekuje się jeszcze potwierdzenia, kiedy ostatnia trzecia świeca będzie znów spadkowa, zwykle krótsza niż poprzednie. Nazwa “Dark Cloud Cover” oznacza więc rodzaj przysłonięcia świecy wzrostowej przez dwie wypełnione świece odwrotne. Transakcję rozpoczyna się po zamknięciu drugiej świecy spadkowej.

Młot i wisielec

Formacje świecowe młot (hammer) i wisielec (hanging man), to identyczne świece, różniące się tylko pod względem uprzedniego rozwoju ceny. Młot to świeca z długim dolnym knotem i małym korpusem, występująca w trendzie wzrostowym. Jej cena otwarcia jest niżej niż cena zamknięcia, co w trendzie wzrostowym wskazuje na możliwą słabość sprzedających. Świeca ta uważana jest za formację odwrócenia, służącą otwieraniu długiej pozycji.

Wisielec również jest świecą z długim dolnym knotem i małym korpusem, która występuje w trendzie wzrostowym. Świeca ta może sygnalizować poziom oporu, długi dolny knot może wskazywać na początek siły sprzedających.

Korpusy obu tych świec bywają zwykle małe, zazwyczaj 2-3 razy mniejsze niż knot.

Spadająca gwiazda

Spadająca gwiazda (shooting star) to kolejna formacja odwrócenia trendu, stanowiąca zupełną odwrotność formacji młota. Chodzi więc o świecę, która ma długi górny knot i stosunkowo mały korpus. Cena otwarcia tej świecy znajduje się wyżej niż cena zamknięcia, co sygnalizuje presję sprzedaży. Intensyfikuje go jeszcze wyraźnie dłuższy górny knot, symbolizujący odrzucenie wysokich cen.

Podsumowanie

Formacje świecowe stanowią dobrą alternatywę dla wskaźników technicznych lub ich uzupełnienie. Tak samo jak każdy inny element analizy technicznej, formacje świecowe także nie działają zawsze w 100%, niemniej mając pewną praktykę można dzięki nim dobrze zorientować się na rynku.

Mogą służyć zarówno otwieraniu, jak i zamykaniu dotychczasowej pozycji. Formacje świecowe można stosunkowo łatwo przetestować, ponieważ są to jasno zdefiniowane wzory, które można bez problemu odnaleźć na rynku. Każdy może tam sprawdzić, jakie jest prawdopodobieństwo, że te formacje w ramach danego risk managementu odwracają trend.